රාණි.......
නෝනා.......
අහිංසක දෑස් දිගු කරන්...... වරෙක ඇය බලන්නීය....... උදේ පාන්දරට විදියට බැස කියක් හරි හොයන්නෙ ....ඇය ජීවිතය ජිවත් කරන්නටය..... වැසිකිලි සංකීර්ණයේ නවාතැන් ගත්තේ ඇයට උන්හිටි තැනක්, නැති නිසාවෙනි.....
පළමු සැමියා හා විවාහකය. , එහෙත් ඔහු ඇය හැර ගොසින්ය. දෙවැන්නත් හැර ගොහින්ය. පුතෙක් සිටි..... ඔහු හිතුවක්කාරයෙකි. මවට ඌ ගැන කැක්කුමක් ඇතත්, ඌට එසේ නැත, වරෙක මවට ඔළුව පැලෙන්න පොල්ලකින් ගසා ඇත්තේය. තවත් වරෙක අත මිරිකා කඩා ඇත්තේය. මේ මොහුගේ හැටිය. ඉතින්....... රාණි. සියල්ල ඉවසා ඉස්පිරිතාලේ දවස් දෙක තුනක් ඉදල ...... ඉන්න බැ කියල හිතුනම ටිකට් බලෙන් කපා ගෙන නැවතත් පාරටම යන්නීය. කියක් හරි හොයා ගත්තම පුතාටත් මොනවා හරි ගොහින් දෙයි. ඒ ඇගේ හැටිය. පුතු සමග කවදාවත් තරහ නොගන්නිය.
වරෙක ඇය මට මෙසේ කීවාය.
නෝනා...... පුතා ගැනු ළමයෙක් එක්ක යාළුයි. ඒකි හොද නැ....වෙන කොල්ලොත් එක්කත් යනවා.
මං ඕක .......කරන්න එපා කිව්ව, මු අහන්නේ නෑනේ.
ඒකි පස්සෙන්ම යනවා ...... දැන් ඒකිත් එක්ක ඉන්නේ.
කිහිප දිනකින් ඇය මට නැවත මෙසේ කියන්නීය.
නෝනා...... මං කිව්ව .... ඌට .... කතරගම කාලෙන් පස්සේ අරකිව බන්දල දෙන්නම්...... එතකන් කීයක් හරි හොයා ගන්නකම් ඉන්න කියල ......
මාස දෙක, තුනක් .... ගියා.....
නෝනා....... අරකිට දැන් ළමයෙක්ද කොහෙද හම්බ වෙන්න ඇවිල්ල, මාස දෙකයිලු.....ඒකි පුතත් එක්ක රණ්ඩු වෙනවලු......
වෙන කොල්ලොත් එක්කත් යනවලු.......
නෝනා...... අරකි......ඉස්පිරිතාලේ නතර කරගෙන , අර හම්බ වෙන්න ඉන්න ළමයට මොකද්ද වෙලාලු.
ආයෙත් දවසක
පුතා එක්ක තරහ වෙලා ඒකි වෙන එකෙක් එක්ක ගිහින්...... පුතා ගැහැව්වා කියල ආරන්චියි....
නෝනා ......... පුතා...... දැන් අරකිගේ නංගිත් එක්ක යාළු වෙලා..... හැබැයි..... ඒකි නම් අක්කට වඩා හොදයි...... මං කැමතියි.... ඒකිට නම්.....
ඇගේ දුක.... සැප...... වරෙක සියල්ල මා වෙත කියන්නීය........
කොන්ඩේ පීරා පාට පාට මල් ගසා, කොන්ඩ කටු ගසා, පාට පාට සාරි අදින්න රාණි හරිම කැමතියි....... හැබැයි...... තරහ ගිය දින වලට කොන්ඩෙත් නොපිරා..... අවදි උනා විගසින් පාරට බහින්නේ , කුණු හරුප දෙක තුනකුත් කියා ගෙනය.
දින ගානකින් ඇය ආවේ නැ...... මං ඇහුව ඇයි......?
නෝනා .....මං ඉස්පිරිතාලේ ඉදල ඊයේ ආවේ....... පුතා මට ගහල. බෙහෙත් ගන්න ගියාම නතර වෙන්න කිව්ව.
මං භූමිතෙල් බිව්වා..... නෝනා........ තවත් දිනක කියන්නීය.....
මේ ඇගේ හැටිය. ඈ.... ගැන ......නෑයෝ ගැන තවත් වරෙක කියන්නීය.
ඊයේ මල ගෙදරක ගියා .... නෝනා......මල්ලිගේ දුව කොල්ලෙක් එක්ක යාළු වෙලා..... අම්මට අහු උනා. කියල ..... ඒකි කදුරු ඇට කාල මැරිලා....
තවත් දිනක ඇය කියන්නේ.....
අදත් මල ගෙදරක් නෝනා...... අපේ...... නැන්දගේ දුගේ දුව...... ළමයෙක් හම්බ වෙන්න ගිහින්...... මරුන. අපි එහේ ගියා......
මේ රානිගේ ලෝකයයි....... මේවා අසන්න කෙනෙක් නැත. එහෙත්, මේ සියල්ල ඇය මවෙත පවසයි......
දවස පුරාම ඇයට වැඩ නැත. කාගේ හරි කුලී වැඩක් කරදී සියක්, දෙසීයක්. කෑම පිගානක් හොයා ගත්තොත් ඇයට ඇති.....සමහරු වැඩ අරන්.... සල්ලි නොදෙන අවස්ථාත් ඇත. එදාටත් .... නඩුව මටය.
කෑම ටිකක් හම්බ උනාම එකෙන් ටිකක් කා ඉතිරි ටික පුතාට හරි, ඒගොල්ලන්ගේ බබෙක් ලැබෙන්න ඉන්න කාට හරි ගෙනියන්න .....රාණි ඔතා ගනී. මේ ඇගේ සිරිතය. වරෙක ඇය ..... ඇයට වඩා ..... අනිත් අය ගැන සිතන්නිය. දුක් ගන්නීය.
සවස් කාලය තමයි, ඇගේ විනෝදජනක කාලය මොකද ..... අර හම්බ කරපු සල්ලි වලින් කාලක් ගසා සුර් වී..... සින්දුවක් කියා නටන්නේ එවිටය.... මේකට වෙලාවකට ඇය බස් ස්ටෑන්ඩ් එක තෝරා ගනී...... ඇගේ නැටිල්ලට , එතන ඉන්න කොල්ලෝ කුරුට්ටන් .... කුමක් හෝ කියා ඇයව අවුස්සා ගනී....... අන්තිමට ඈ .....ශුද්ධ සිංහල ඉවර කර ..... ඇදිවත ද උනා දමා. ඔවුන් පසුපස දිව යයි......
ඇ ...... බෙහෙවින් කළුයි..... එනිසා කොල්ලන් ඇයව හදුන්වන්නේ කාක් .... යන අනවර්ථ නමෙන් . කාක්....... කි.... විගස ඇය ආවේස වේ.
එවිට ඇය..... පොලිසියට කුදලාගෙන යයි....... ප්රසිද්ධ ස්ථානයක බිමත්ව අශෝභන ලෙස හැසිරීමේ වරදට , ඇයට උසාවි යන්නටත්.... හිර ගෙදර යන්නටත් සිදුවේ. මේ ඇගේ ජීවිතයයි.
රාණි හිත හොද එකියකි. ඇය කෙදිනකවත්, හොරකම් කරන්නේ වත්..... වෙනත් දුසිරිත් වල දෙන්නෙත් නැත. ඔවුන්ගේ.....ලෝකයේදී, ඇගේ වෙනස එයයි...... ඇය කරන එකම වරද, හවසට පොඩ්ඩක් ...... තොල ගා ගන්න එකය.
දිනක්.... ඇගෙන් තව නඩුවකි.
නෝනා....... බලන්න නෝනා....... මං පෝන් එකක් ඉස්සුවා කියල , අරුන් මාව පොලිසියට අල්ලලා දෙන්න හදනවා......
එදින වැසිකිලි සංකීර්ණයේ කාල ගෝට්ටියකි. එතන නිදා හුන්..... වෙනත් නොදන්නා කෙනෙකුගේ පෝන් එකක් , ඔහු නිදි අතර නැති වී ඇත. ගත් එකකු නැත. ඔවුන් රාණිව ඒකට අල්ලා ගෙන ඇත. ඒත්...... ඇය ගත් බවට සාක්ෂි කිසිත් නැති බැවින්, පැමිණිල්ලකුත් නැත.
මං ආයේ යන්නේ නැ නෝනා එතනට ....... උන් මගේ රෙදිත් විසි කරලා.....
දවස් දෙක තුනක් යනකොට නැවතත් රාණි වැසිකිලි සංකිර්නයේම ලැගුම් ගනී. තරහ උන් යාළුවී ඇත.
රාණිගේ ලෝකය, අපේ ලෝකයට වඩා වෙනස්ය. ඔවුන්ට අනන්ය වූ උප සංස්කෘතියක් ඇත. ජිවන රටාවක්, හැසිරීම් රටාවක් ඇත. එකම දීපයක ජිවත් වන මොවුන් අපට වඩා වෙනස් වුනේ කෙසේද යන්න මං කල්පනා කලා.
ඇය ද්රවිඩ එකියකි. ඇය හා අපි වෙන් උන සීමාව මේකද කියලත් හිතෙනවා, හේතුව නම් නොතේරේ. ඒත්..... ඇගේ අව්යාජත්වයට මං ඇළුම් කලෙමි. ඇය මට දක්වන බැදියාව , වරෙක සිත පාරවන්නකි. වරෙක ඇය සමහර ප්රශ්න වලට මුහුණ දුන් ආකාරය බලපුවම , දැඩි ප්රතිපත්ති මත කටයුතු කිරීම, අප තරමටම සාමාන්යය.
එසේ නම් රාණි..... ඇයි අපට වඩා වෙනස්.......අපේ පරම්පරාව තරමට ඇයගේ පරම්පරාවද ගමන් කර ඇත. එකම සමාජ සාධක වලටම් මුහුණ දී ඇත. ජාතින් අතින් වෙනස් වූ පලියට , ඇයි රාණි වෙනස්.....?